Jedzenie zaspokaja jedną z naszych podstawowych potrzeb fizjologicznych – głód. Ale jemy nie tylko po to, aby żyć. Pożywienie dostarcza nam i energię, i przyjemność, karmi zarówno ciało, umysł i ducha. Chrupiemy chipsy po ciężkim dniu w pracy, pozwalamy sobie na „chwilę zapomnienia” z czekoladą, a z dzieckiem idziemy na lody w nagrodę za dobre stopnie. Jedzenie pokrywa nie tylko fizjologiczne, ale też emocjonalne potrzeby człowieka. Może być sposobem radzenia sobie z trudnymi emocjami, nudą lub uczuciem samotności. Poprzez jedzenie można okazać komuś troskę, wdzięczność i miłość. Z tych powodów żywienie człowieka jest analizowane przed badaczy nie tylko w kategoriach wpływu jedzenia na zdrowie, ale również przez psychologów jedzenia.

Psycholog odżywiania pokazuje związek jedzenia z naszą psychiką, wpływ emocji i stresu na wybory jedzeniowe oraz próbuje odpowiedzieć na pytania, dlaczego jemy więcej i nie tak, jak potrzebujemy.

Kim jest psycholog odżywiania?

Kiedy chcemy schudnąć, najczęściej idziemy na wizytę do dietetyka i korzystamy z ułożonego przez niego jadłospisu. Są takie sytuacje, kiedy dieta nie wystarczy.

Psychologiem odżywiania jest mgr psychologii. Dzięki zdobytemu wykształceniu pomaga, konsultuje, diagnozuje i wspiera w różnych problemach natury psychologicznej. Specjalizuje się w obszarze problemów związanych z jedzeniem. Pomaga spojrzeć na problemy z innej perspektywy, dostrzec mechanizmy i schematy, które kierują naszymi zachowaniami żywieniowymi. Często okazuje się, że przyczyny złych nawyków lub trudności w odchudzaniu leżą głębiej niż to, co widoczne. Wtedy sama dieta i zalecenia żywieniowe nie wystarczą. Na to, co i ile jemy mają wpływ przekonania na temat siebie (np. „mam słabą wolę”) i jedzenia („zdrowe jedzenie jest niesmaczne”), potrzeby, emocje („jem, kiedy mi smutno”), myśli („jestem słaba”)

Z psychologiem jedzenia możemy przyjrzeć się nie tylko zawartości talerza, ale swojej relacji z jedzeniem oraz przyczynom trudności

Warto skorzystać z pomocy psychologa odżywiania jeżeli...

  • podejmowałaś różne nieskuteczne próby zrzucenia kilogramów, które kończyły się efektem jo-jo lub powrotem do starych nawyków
  • potrzebujesz wsparcia w procesie odchudzania - brakuje Ci motywacji, wytrwałości lub jesteś po operacji bariatrycznej
  • straciłeś kontrolę nad jedzeniem, np. nadmiernie i zbyt często myślisz o jedzeniu, objadasz się kompulsywnie lub naprzemian odchudzasz się i objadasz
  • jesz emocjonalnie - w wyniku przeżywania silnych emocji (np. smutku, złości) lub nieumiejętnego radzenia sobie z nimi
  • chcesz lepiej się czuć się w swojej skórze, zwiększyć pewność siebie i zaakceptować ciało
  • chcesz wypracować nowe nawyki u siebie, u rodziny i dzieci

oraz w sytuacjach, kiedy pragnienie masy ciała zaczyna dominować w życiu, kiedy myśli o jedzeniu i działania, aby uzyskać szczupłą sylwetkę utrudniają codzienne funkcjonowanie. Mogą to być nadmierne ćwiczenia fizyczne, eliminacja wielu grup produktów (kiedy nie ma to racjonalnego lub medycznego uzasadnienia) lub głodzenie się.

Współpracując z psychologiem jedzenia

1. Zwiększasz samoświadomość

Pierwszym krokiem do zmiany masy ciała lub zmiany nawyków żywieniowych jest odkrycie prawdziwych przyczyn nadwagi oraz mechanizmów, które wyzwalają i utrwalają złe decyzje żywieniowe lub nawyki. Kiedy wiesz, co szwankuje, wiesz, jak to naprawić.

Niestety najbardziej popularną metodą utraty nadmiernych kilogramów jest przejście na restrykcyjną dietę. [Nie miej złudzeń – diety nie działają] Ta niestety nie bierze pod uwagę ani naszych przyzwyczajeń, ani potrzeb, ani aktualnych możliwości. W efekcie musimy dopasować się do diety i jakoś na niej wytrwać. Okazuje się, że chociaż zmiana fizyczna nastąpiła, bo waga pokazuje mniej i ubierasz ulubioną sukienkę, ale pod nią możesz nadal czuć się żle, nie akceptować swojego ciała i mieć dokładnie te same problemy. Wraz z porzuceniem różnych nakazów dietetycznych i trzymania się jadłospisu kilogramów przybyło i jakoś wszystko się rozmyło.

Kiedy na zmianę nawyków żywieniowych popatrzymy długoterminowo, musimy zastanowić się: Dlaczego wracam do poprzedniej masy ciała lub starych nawyków? W jakich sytuacjach jem za dużo? Jakie sytuacje wywołują niepohamowany apetyt na słodycze? To właśnie te trudne sytuacje utrudniają schudnięcie.

Łatwiej poradzisz sobie ze złymi nawykami, jeżeli wiesz więcej o sobie i o powodach, które te złe nawyki powodują.

2. Zmieniasz sposób myślenia

Myśli, postawy i oczekiwania mają wpływ na nasze zachowania, wybory i jakość działania. Przekonania mogą dotyczyć nas samych: „jestem słaba”, „nigdy nie uda mi się schudnąć”, innych ludzi: „innym przychodzi łatwo” lub w ogóle życia („życie jest niesprawiedliwe”, „zmiany mnie przerastają”) Te przekonania decydują o tym, czy podejmujemy działania i jak bardzo wierzymy w sukces. Poprzez zmianę sposobu myślenia realnie możemy wpływać na zachowanie i samopoczucie.

3. Opracowujesz indywidualny plan

Nawet najlepiej ułożony jadłospis będzie czymś, do czego Ty musisz się dopasować. Aby plan odżywiania mógł zostać z Tobą na stałe (a przecież chodzi nam o trwałe efekty) musi być uszyty na miarę i dopasowany do Ciebie (a nie odwrotnie), tj.:
– do zasobów, czyli ogólnie sił do działania: być może masz trudniejszy czas w pracy lub w domu
– do możliwości dzisiaj (a nie do marzeń, w których mamy nadmiar czasu) i do różnych barier (możesz np. mieć niechęć do gotowania, ograniczony budżet lub nie znać prostych przepisów)

Różnimy się trybem życia, obowiązkami i umiejętnościami organizacyjnymi i siłą woli. dlatego nie możemy oczekiwać takiego samego planu żywieniowego u studentki mieszkającej z rodzicami, co u matki trójki dzieci. Swoje działania musisz dostosować do realiów i znaleźć złoty środek między idealnymi wyobrażeniami a możliwościami dzisiaj. 

4. Odzyskujesz kontrolę nad jedzeniem

Kontrola jedzenia nie polega na trzymaniu się zasad wytyczonych przez jadłospis lub dietę dr Dąbrowskiej. Kontrolujesz jedzenie wtedy, kiedy świadomie podejmujesz decyzje, potrafisz jeść racjonalnie (nawet słodycze), a nie pod wpływem impulsów lub negatywnych myśli. Z psychologiem odżywiania będziesz uczyć się, jak czerpać przyjemność z jedzenia (komponować posiłki ze składników, które lubisz), jak jeść zdrowo i do syta, jednocześnie nie zabierając sobie przyjemności z jedzenia i przyzwolenia na jedzenie czegoś bardziej „rozrywkowego” od czasu do czasu.

5. Nabierasz poczucie skuteczności i siły

Kiedy do odchudzania podchodzimy jak do wielkiego projektu, zaczynamy patrzeć w kategoriach „wszystko albo nic” czyli zero-jedynkowo. Albo jem 5 idealnych posiłków, albo się nie liczy. Zjedzenie ciasta do kawy staje się wtedy zmarnowaniem wszystkich starań. Pojawia się brak wiary w swoje siły i niechęć do podejmowania następnej próby.

Z psychologiem odżywiania dowiesz się, jak zaakceptować odstępstwa od diety, wybaczyć je sobie i dalej dążyć do celu. A przede wszystkim, jak mimo potknięć, czuć się silnym i dalej wierzyć, że się uda.

6. Otrzymujesz wsparcie

W procesie zmiany przychodzą chwile zwątpienia, kiedy chcemy rzucić wszystko, przestajemy wierzyć w siebie. Potrzebujemy wsparcia i konkretnych rozwiązań, a nie mówienia „dasz radę” lub „weź się w garść”. Możemy potrzebować wsparcia, kiedy spada motywacja i wytrwałość w postanowieniach lub kiedy czujemy, że wracamy do punktu wyjścia. W gabinecie psychologa odżywiania będzie to wsparcie bez oceniania, straszenia i wyliczania błędów.