Potrzeba jedzenia jest dla nas oczywista, a dzięki sygnałom głodu przetrwaliśmy jako gatunek. Dzisiaj nie jemy tylko, aby żyć. Jedzenie ma dla nas znaczenie kulturowe, rodzinne i emocjonalne. Przygotowując potrawy, okazujemy innym troskę i pokazujemy, że są dla nas ważni. Często jedzenie staje się sposobem regulowania trudnych emocji poprzez objadanie lub odmawianie sobie jedzenia. Sprawiamy sobie przyjemność, kupując coś, na co mamy ochotę. Kiedy jemy, nie kieruje nami tylko głód i apetyt.
Głód i apetyt łatwo ze sobą pomylić, bo jedno i drugie jest potrzebą zjedzenia i Twój mózg wysyła komunikat: JEŚĆ. Dopiero, kiedy przeanalizujemy sygnały wysyłane przez nasz organizm oraz to, co chcemy zjeść, możemy rozpoznać te dwa stany.
Głód i apetyt - wiedz jak je rozróżnić
Głód jest sygnałem naszego organizmu, że czas coś zjeść. Do ośrodka głodu w podwzgórzu docierają sygnały m.in. ze ścian żołądka (że jest pusty), o obniżonym stężeli glukozy we krwi i o zmianach poziomu różnych hormonów. Przejawia się on poprzez burczenie w brzuchu, zawroty głowy, spadek koncentracji, nerwowość. Jego nasilenie zwiększa się stopniowo, a rozpoczyna się kilka godzin po ostatnim posiłku. Potrzebę jedzenia wynikającą z głodu zaspokaja zjedzenie cokolwiek w odpowiedniej ilości.
Apetyt jest to chęć zjedzenia jakiegoś konkretnego pokarmu. Nie jest on związany z uczuciem głodu i potrzebą zaspokojenia tego stanu. Pojawiający się apetyt nie daje sygnałów z ciała. Przychodzi nagle jako potrzeba natychmiastowego zaspokojenia swojej zachcianki. Pojawia się często na widok lub zapach czegoś apetycznego, ale także w chwilach nudy, czy obniżonego nastroju.
GŁÓD
- świadczy o potrzebie fizjologicznej
- sygnały: burczenie w brzuchu, spadek koncentracji, nerwowość, zawroty głowy
- nasila się stopniowo
- można zaspokoić każdym jedzeniem
APETYT
- świadczy o potrzebie psychologicznej
- sygnały: myśli skupiające się wokół konkretnego produktu
- jest nagły
- można zaspokoić wyłącznie konkretnym produktem/ potrawą
Pobierz darmowy e-book i dowiedz się, jak schudnąć dzięki zmianie nawyków żywieniowych
Jak rozróżnić głód i apetyt?
- zastanów się, ile czasu minęło od ostatniego posiłku: Jeśli ostatni posiłek jadłaś pół godziny temu, a posiłek był pełnowartościowy i zjadłabyś coś słodkiego, raczej nie odczuwasz głodu, ponieważ żołądek jest nadal wypełniony
- zastanów się, czy odczuwasz ssanie/burczenie w żołądku: Jeśli tak - te sygnały świadczą o głodzie.
- zastanów się, co chcesz zjeść: Jeśli chcesz tylko coś konkretnego, np. coś słodkiego/słonego/ulubione ciastka - jest to apetyt. Jeśli czujesz, że mogłabyś zjeść praktycznie cokolwiek - jesteś głodna.
- Jeśli nie odczuwasz burczenia w brzuchu (jak może być przy początkowym głodzie), zastanów się, czy możesz jeszcze dokończyć coś co robisz, czy musisz zjeść natychmiast - jeśli Twoje myśli ciągle krążą wokół batonika i nie możesz się skupić na wykonywanej pracy - świadczy to o apetycie.
Umiejętność samoobserwacji jest kluczowa, gdy chcemy rozróżnić głód i apetyt. Prawidłowe odczytywanie sygnałów pochodzących z naszego organizmu oraz przeanalizowanie tego, co wcześniej zjedliśmy, pomoże nam ocenić, czy chęcią zjedzenia kieruje potrzeba organizmu, czy nasza ochota na jakiś produkt.
Gdy widzisz, że często powodem, dla którego sięgasz po jedzenie jest apetyt, warto spróbować zająć się czymś innym. Spróbuj znaleźć zajęcie, które zajmie Twoją uwagę czymś innym na kilkanaście minut. Po tym czasie możesz sprawdzić, czy ochota zmniejszyła się.
Warto też pamiętać, że dostępność słodyczy lub mniej zdrowych przekąsek, na które masz ochotę, będzie nasilała Twoją chęć zjedzenia. Dlatego dobrze jest nie mieć ich pod ręką, w domu, np. w często otwieranej szafce w kuchni.
Czasami jednak trudno nam rozróżnić, czy jest to głód, czy apetyt.
Jeśli nasz sposób żywienia będzie nieprawidłowy, trudno będzie nam prawidłowo odczytywać sygnały głodu. Aby mieć pewność, że nasze ciało jest nakarmione i zaopiekowane, warto zadbać o:
- regularny czas jedzenia posiłków,
- planowanie i przygotowywanie posiłków z wyprzedzeniem,
- wystarczającą wielkość posiłku, warto go uzupełnić warzywami,
- prawidłową ilość błonnika, który przedłuża uczucie sytości,
- spożywanie posiłku powoli, w komfortowych warunkach,
- picie odpowiedniej ilości wody
Pamiętajmy o tym, że jedzenie jest nam potrzebne do codziennego funkcjonowania, ale to nie oznacza, że nie ma być dla nas smaczne i atrakcyjne. Zadbajmy o to, aby posiłki były estetyczne, składały się z lubianych przez nas produktów i sprawiały nam przyjemność. W ten sposób będziemy mniej skłonni do ulegania innym zachciankom, a nasze posiłki będą wystarczająco satysfakcjonujące, aby zaspokoić nie tylko nasz głód, ale i apetyt.
